ตามรอย "ยี่กอฮง เจ้าพ่อ หวย ก ข"

 

ตามรอย "ยี่กอฮง เจ้าพ่อ หวย ก ข"

จะไปรู้จักเจ้าพ่อหวย ก ข ต้องมารู้จักกับ หวย ก ข กันเสียก่อนนะครับ :)
หวย ก ข คืออะไร ?
หวย มีความหมายตามพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ ว่า น. การพนันอย่างหนึ่ง เดิมใช้ออกเป็นตัวหนังสือ, (ปาก) สลากกินแบ่ง
หวย แต่เดิมนั้นมิใช่เป็นกิจกรรมที่คนไทยคิดขึ้นเอง จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ของจีนระบุว่า การพนันทายตัวเลขหรือตัวหนังสือนี้มีขึ้นครั้งแรกในสมัยพระเจ้าเตากวาง แห่งราชวงศ์ไต้เช็ง ประมาณ พ.ศ. ๒๓๖๔ – ๒๓๙๔ การพนันทายตัวเลขหรือตัวหนังสือของจีน เรียกว่า "ฮวยหวย" แปลว่า " ชุมนุมดอกไม้ " เหตุที่มีความหมายเช่นนี้ เพราะในชั้นแรกเขียนตัวหวยเป็นรูปดอกไม้ ภายหลังจึงเปลี่ยนเป็นชื่อคนโบราณ โดยทำป้ายเล็ก ๆ จำนวน ๓๔ ป้าย เขียนชื่อคนโบราณเป็นภาษาจีนลงป้ายละชื่อ เช่น สามหวย ง่วยโป๊ ฯลฯ แล้วเจ้ามือจะเลือกป้ายชื่อคนเหล่านั้นหนึ่งอันใส่ในกระบอกไม้ ปิดปากกระบอกแขวนไว้กับหลังคาโรงหวย ให้คนทายว่าจะเป็นชื่อผู้ใดใน ๓๔ ชื่อนั้น ต่อมาได้เพิ่มชื่อขึ้นอีก ๒ ชื่อ รวมเป็นตัวหวย ๓๖ ตัว
เมื่อหวยมีแหล่งกำเนิดอยู่ที่ประเทศจีน แล้วหวยเดินทางเข้ามาประเทศไทยได้อย่างไรเป็นคำถามที่น่าสนใจไม่น้อย กล่าวกันว่าหวยเข้ามาในประเทศไทยพร้อมกับชาวจีนอพยพกลุ่มหนึ่งในราว พ.ศ. ๒๓๖๐ ในระยะแรกๆ นิยมเล่นกันในหมู่ชาวจีนอพยพเท่านั้น จนกระทั่ง พ.ศ. ๒๓๗๔ – ๒๓๗๕ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เกิดข้าวยากหมากแพง เพราะปีหนึ่งน้ำมากแต่อีกปีหนึ่งเกิดฝนแล้ง จึงทำให้ข้าวขาดตลาดและมีราคาแพง เงินตราที่หมุนเวียนก็หดหายไป
พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวเข้าพระทัยว่า คงเป็นเพราะมีผู้นำเงินตราไปซื้อฝิ่นมาเก็บไว้ขาย พระองค์จึงโปรดให้เอาฝิ่นมาเผาเสียมาก แต่เงินก็ยังคงหายไปจากตลาดอยู่ ช่วงนั้นเอง เจ้าสัวผู้หนึ่งซึ่งเป็นนายอากรสุราชื่อว่า จีนหง ได้เข้าเฝ้ากราบทูลว่า การที่เงินหายไปนั้นเพราะราษฎรนำไปใส่ไหฝังดินไว้ ถ้าจะเรียกเงินขึ้นมา ต้องออกหวยให้คนเล่นเหมือนเมืองจีน รัชกาลที่ ๓ ทรงเห็นพ้องกับความคิดของเจ้าสัวจีนหง จึงโปรดให้ จีนหง ออกหวยขึ้นครั้งแรก เมื่อเดือนยี่ปีมะแม พ.ศ. ๒๓๗๘ ดังนั้น เจ้าสัวจีนหง นอกจากจะเป็นนายอากรสุราแล้ว ยังเป็นนายอากรหวย มีตำแหน่งเป็นขุนบาล หารายได้ให้รัฐบาลอีกด้านหนึ่งด้วย
ในช่วงแรก การออกหวยตามแนวคิดของเจ้าสัวจีนหง จะออกหวยวันละครั้งในตอนเช้า วิธีการออกหวยให้คนไทยเล่น ได้ปรับเปลี่ยนจากแผ่นป้ายรูปคนและเขียนชื่อชาวจีนและอักษรจีนมาเป็นอักษรไทย แล้วตามด้วยชื่อคนโบราณจีนที่เขียนด้วยตัวอักษรไทย เช่น ก. สามหวย ข. ง่วยโป๊ เป็นต้น ทั้งนี้เป็นเพราะคนไทยอ่านหนังสือจีนไม่ออก อักษรไทยที่ใช้เริ่มจาก ก ข ฃ ค ฅ เรื่อยไปตามลำดับ อักษรไทยที่ใช้เขียนออกหวยมี ๓๔ ตัว ตัดอักษรทิ้ง ๘ ตัว คือ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ ศ ษ ด้วยเหตุที่เขียนอักษรไทยในแผ่นป้ายนี่เองจึงเป็นที่มาของหวย ก. ข.
ในเรื่องการแทงหวย คนไทยมักโยงความฝันของตนแล้วตีออกมาเป็นเลขหวย ในสมัยที่ยังเล่นหวย ก. ข. นั้นหากแทงหวยอักษร ก. มักจะมีคำกลอนกำกับไว้ว่า

"เจ้าหัวฉอกสามแฉกเป็นเส้นฉาก หนวดที่ปากแดงจ้าหน้าออกผี
ชื่อสามหวยสวยนักเป็นจักรี นางชะนีมาเกิดกำเนิดนาม"

LikeComment

Tag Photo

ฉะนั้นเมื่อฝันเห็นชะนี ฝันเห็นคนสวยหรือคนมีหนวด ก็มักจะแทงตัว ก. สามหวย
เรื่องความฝันกับการตีออกมาเป็นเลขหวยนี้มีปรากฏในวรรณกรรมเรื่องสี่แผ่นดิน ของพลตรีหม่อมราชวงศ์ศึกฤทธิ์ ปราโมช ตอนหนึ่งที่ตัวละครคือ นางพิศ ผู้เป็นบ่าวของแม่พลอย พูดโต้ตอบกับคุณเชยผู้เป็นพี่สาวร่วมบิดาเดียวกันกับแม่พลอย โดยมีช้อยร่วมวงสนทนาอยู่ด้วยว่า

"เมื่อคนพิศฝัน ดี๊ดี เห็นนกกระยางบินมาตั้งฝูง วันนี้ต้องแทงหวยให้เต็มภิกขาทีเดียว"
"แทงตัวอะไรพิศ " ช้อยถามอย่างสนใจ
" แทง ป. กังสือซีคุณช้อย " นางพิศตอบอย่างแน่ใจ
"ไฮ้ ! ฝันเห็นนกกระยางทำไมไปแทง ป. กังสือล่ะพิศ " คุณเชยซัก
" ก็นกกระยางมันกินปลานี่เจ้าค่า " นางพิศตอบอย่างปราศจากสงสัย
"ปลาก็ ป. กัง สือ ซี เ จ้ า ค่ า"
จะเห็นได้ว่าอักษร ป. กังสือที่ยกมากล่าวนี้เป็นอักษรตัวที่ ๑๙ ในแผ่นป้ายอักษรไทยสมัยนั้นข้อมูลจากวรรณกรรมจึงเป็นสิ่งยืนยันได้ว่า คนไทยในสมัยนั้นนิยมเล่นหวยกันมาก
ในวงการหวย ก. ข. ผู้ที่มีบทบาทเกี่ยวข้องกันกับหวย ก. ข. คือเจ้ามือหวย ซึ่งมีราชทินนามว่า "ขุนบาลเบิกบุรีรัตน์" ชาวบ้านเรียกสั้นๆ ว่า " ขุนบาล " หรือ " ขุนบาลหวย " ขุนบาลจะเป็นผู้รับกินรับใช้เพราะเป็น เจ้ามือ
วิธีเล่นหวย ก. ข. นั้นไม่ยุ่งยาก ผู้แทงหวยจะต้องไปซื้อหวยจากเสมียนที่ตั้งขายอยู่ตามมุมถนนต่างๆ เมื่อซื้อแล้วเสมียนจะออกใบเสร็จรับเงินของโรงหวย โดยมีข้อความเกี่ยวกับตัวอักษรหรือ ตัวเลขที่แทง วันเดือนปี และเวลาที่ออกหวย จำนวนเงินที่แทง รวมทั้งรางวัลที่จะได้รับ โดยข้อความเหล่านี้จะเขียนเหมือนกันทั้งต้นขั้วและปลายขั้ว เรียกว่า "โพย" ผู้ซื้อถือปลายขั้วไว้ ผู้ขายจะนำต้นขั้วมาส่งให้ขุนบาลก่อนกำหนดออก เพื่อตรวจโพยก่อนว่าตัวไหนใครแทงมากน้อยเท่าใด ออกแล้วจะขาดทุนหรือกำไรเท่าใด จากนั้นจึงนำตัวหวยที่คิดแล้วนี้ใส่ถุงชักรอกแขวนให้ประชาชนดูว่า หวยออกตัวนี้ ผู้แทงถูกจะได้รางวัล ๓๐ ต่อรวมทั้งทุน ส่วนเสมียนก็ชักเปอร์เซ็นต์ ๑ ต่อ

ขอเชิญเข้าร่วมกิจกรรม เดินย้อนรอยศิลปวัฒนธรรม ๑๑ ตามรอย ยี่กอฮง เจ้าพ่อหวย ก.ข. พระอนุวัฒน์ราชนิยม ต้นตระกูล เตชะวณิช บุคคลที่มีประวัติความเป็นมาที่น่าสนใจอย่างมาก โดยเฉพาะเรื่องราวแห่งหวย ก.ข. และบ้านหลังใหญ่โตที่ถูกแวดล้อมด้วยคนในครอบครัว และบริวาร ที่เคยตั้งอยู่ตรงบริเวณ ส.น.พลับพลาไชย ในปัจจุบัน พร้อมสักการะขอโชคลาภ โดยเฉพาะหวยกันที่ ศาลที่ประดิษฐานรูปเคารพของท่านบนดาดฟ้าของ ส.น.พลับพลาไชย

นอกจากนี้ยังนำทุกท่านไปไหว้พระขอพรวัด 3 นิกาย 3 สัญชาติ ด้วยกัน คือ
๑.วัดบำเพ็ญจีนพรต
๒. วัดญวณ กุศลสมาคร
๓. วัดกันตุมายาราม (วัดไทย)
๔. วัดโลกานุเคราะห์ วัดที่มีความสำคัญมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๓ ครั้งหนึ่ง โฮจิมินห์ เคยมาพำนัก ในช่วงบวชเป็นภิกษุ 
๕. วัดใหม่ยายแฟง หรือที่ใคร ๆ หลาย ๆ คนรู้จักกันในนามวัด คณิกาผล วัดที่สร้างโดย ผู้หญิงโคมเขียว และมีความเกี่ยวข้องกันกับวัดกันตุมายาราม (เกี่ยวข้องกันอย่างไร รอเฉลยกันในวันจัดกิจกรรมครับ)

นอกจากได้ไหว้พระขอพรวัดสามสัญชาติแล้ว ยังได้อิ่มอร่อยกับอาหารมื้อสำคัญในย่านพลับพลาไชย และเยาวราชกันอีกด้วย นำทีมแนะนำอาหารอร่อยย่านนี้โดย พี่จ๋า บ้านวังรุ้ง เชฟ และนักชิมที่เชื่อถือได้

หนึ่งวันแห่งการเรียนรู้ร่วมกัน ในวันอาทิตย์ที่ ๘ มกราคม ๒๕๕๕ พร้อมกันเวลา ๘.๓๐ น. ณ บริเวณวัดคณิกาผล เพื่อลงทะเบียนและรับพอคเก็ตบุคส์ "ยี่กอฮง" ผลงานเขียนโดย อ.เจริญ ตันมหาพราน วิทยากรในการนำชมในครั้งนี้
สนใจลงทะเีบียนเข้าร่วมกิจกรรมท่านละ ๓๙๐ บาท โทร.๐๘๕-๒๒๒๖๒๕๖ ด่วนรับจำนวนจำกัดจริง ๆ เพียง ๓๐ ท่านเท่านั้น (พร้อมรับพ็อคเก็ตบุค ยี่กอฮง ความหนากว่า ๑๐๐ หน้า เป็นของที่ระลึก)